ĐỊNH NGHĨA BNP
BNP là viết tắt của Brain Natriuretic Peptied hay B-type Natriuretic Peptide, là một xét nghiệm giúp ủng hộ chẩn đoán suy tim. Hiện nay người ta chỉ còn dùng BNP mà không còn sử dụng ANP hay CNP nữa. Các peptide đều được gọi chung bằng cái tên là Peptide lợi niệu hay Peptide nội tiết tim mạch, chúng có nguồn gốc phóng thích khác nhau.
- ANP được phóng thích từ nhĩ là chủ yếu.
- BNP được sản xuất bởi tâm thất trái của tim, nồng độ BNP gắn liền với khối máu và áp lực mà tim phải co bóp để đưa máu đi khắp cơ thể.
- CNP chủ yếu từ tế bào nội mạc mạch máu.
NT - PRO BNP
NT - Pro BNP (N-terminal pro B-type natriuretic peptide) là peptide gồm 76 acid amin. Nó được thải trừ thụ động, chủ yếu qua thận. Ở người, NT - Pro BNP và BNP có lượng lớn trong cơ tâm thất trái, hàm lượng nhỏ trong mô tâm nhĩ bà cơ tâm thất phải.
LIÊN QUAN GIỮA BNP VÀ NT - PRO BNP
Để tìm hiểu sự liên quan giữa 2 chất trên, ta tìm hiểu thêm về nguồn gốc của chúng. Trong tế bào cơ tim tâm thất, có sự thủy phân :
Prepro-BNP <=> Peptide tín hiệu + pro-BNP
Pro-BNP <=> NT- Pro BNP + BNP
Ở người bình thường nồng độ NT-Pro BNP và BNP tương đương nhau. NT - Pro BNP và BNP liên tục được tiết ra từ tim. NT-Pro BNP có thời gian bán hủy 120 phút có thể phản ánh thay đổi huyết động học trung bình trong cơ thể mỗi 12 giờ. Nhưng BNP có thời gian bán hủy ngắn hơn, khoảng 120 phút, có thể phản ánh thay đổi của áp lực động mạch phổi bít mỗi 2 giờ.
BNP VÀ NT-PRO BNP TĂNG LÊN TRONG SUY TIM
Khi tăng sức nén huyết động học tại tim (thành tim bị căng giãn, phì đại hoặc tăng áp lực tác động lên thành tim), BNP và NT-Pro BNP sẽ tăng phóng thích. NT-Pro BNP gia tăng nhanh nồng độ ở bệnh nhân suy tim. Do đó trong suy tim thì BNP có vai trò ủng hộ chẩn đoán, theo dõi điều trị và tiên lượng.
Ngoài ra BNP có rất nhiều ứng dụng trên lâm sàng, không chỉ áp dụng với suy tim.
Hình bên dưới là phác đồ chẩn đoán suy tim và vai trò của BNP. Mặc dù BNP có thể góp phần trong chẩn đoán nhưng vẫn cần kết luận của siêu âm để chẩn đoán xác định. Tuy nhiên việc định lượng và theo dõi động học BNP có vai trò rất lớn trong theo dõi điều trị
