Vào Ngày Thế giới Phòng chống Lao năm 2023 (ngày 24/03), Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh Châu Âu (ECDC) và Văn phòng Khu vực của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Châu Âu đưa ra cảnh báo rằng, mặc dù có các công cụ để chấm dứt bệnh lao, Khu vực Châu Âu vẫn còn một chặng đường dài để đạt được các mục tiêu của Chiến lược chấm dứt bệnh lao là giảm 80% tỷ lệ mắc bệnh lao và 90% tử vong do lao trước năm 2030. 

Ca lấy - ghép đa tạng thứ 100 từ người cho chết não tại BV Việt Đức: Hồi sinh nhiều cuộc đời

Chỉ 3 năm trước, trước khi xảy ra đại dịch, Khu vực Châu Âu đã trải qua thời kỳ giảm tỷ lệ mắc bệnh lao và tỷ lệ tử vong nhanh nhất trên thế giới. Nhưng trong nắm 2021, số ca tử vong do bệnh lao tại Châu Âu đang tăng trở lại sau 2 thập kỷ. 

Phát biểu về vấn đề trên, TS. Hans Henri P. Kluge - Giám đốc Khu vực tại WHO châu ÂU nói rằng: “Chúng ta phải tận dụng tối đa các công nghệ mới, chẳng hạn như chẩn đoán phân tử nhanh; phác đồ phòng ngừa, điều trị và chăm sóc tốt hơn và ngắn hơn; và các giải pháp sức khỏe kỹ thuật số sáng tạo.”

Theo dữ liệu mới nhất, năm 2021 có 27.300 người tử vong do bệnh lao tại Châu Âu, cao hơn so với mức 27.000 người vào năm 2020. WHO cho hay đây là lần đầu tiên số ca tử vong do bệnh lao tăng trở lại tại Châu Âu sau 20 năm.

Nga và Ukraine là hai nước chịu ảnh hưởng nhiều nhất, lần lượt với 4.900 và 3.600 ca tử vong liên quan bệnh lao. Trong số 53 quốc gia mà WHO châu Âu theo dõi, có khoảng 230.000 ca mắc lao mới, con số này vẫn tiếp tục giảm so với những năm trước.

WHO nhận định biện pháp phong tỏa chống dịch Covid-19, các gián đoạn trong công tác chẩn đoán bệnh, nguồn lực y tế bị phân tán, cũng như sự phát triển của thể bệnh lao kháng thuốc, là các yếu tố khiến bệnh dễ diễn biến trầm trọng hơn và dẫn đến số ca tử vong tại Châu Âu tăng.

Tỷ lệ người mắc thể bệnh lao kháng thuốc cũng tăng vào năm 2021, trong đó khoảng 33% trường hợp mắc bệnh kháng lại thuốc rifampicin - một loại thuốc đặc trị đối với bệnh lao. 

Lao là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra. Nguồn ảnh: GeneSmart. 

🫁Bệnh lao là gì?

Lao, hay còn gọi là TB, là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis, thường gây bệnh ở phổi. Bệnh lao là 1 trong 10 nguyên nhân gây tử vong nhiều nhất trên thế giới.

Bệnh lan truyền từ người sang người thông qua các giọt bắn ra từ cổ họng và phổi của người bệnh đang bị bệnh lao phổi giai đoạn tiến triển. Chỉ khoảng 5-10% những người bị nhiễm lao sẽ phát triển bệnh lao trong đời. 

Triệu chứng của bệnh lao phổi bao gồm ho, đôi khi có đờm, hoặc ho ra máu, đau ngực, suy nhược, gầy sút, sốt và ra mồ hôi về đêm. 

🫁Chuẩn đoán bệnh lao

- X-quang ngực

- Nhuộm soi và nuôi cấy vi khuẩn kháng acid: 

- Test trên da bằng tuberculin (TST) hoặc test giải phóng gamma interferon (IGRA)

- Khi có sẵn, kiểm tra khuếch đại axit nucleic (NAAT)

🫁Điều trị bệnh lao

- Các biện pháp phòng ngừa lây truyền, đôi khi bao gồm cách ly hô hấp

- Thuốc kháng sinh

Tùy theo mức độ bệnh tật và hoàn cảnh xã hội, hầu hết bệnh nhân lao có thể được điều trị ngoại trú. 

Hướng dẫn về cách ngăn chặn sự lây truyền thường bao gồm:

- Ở nhà

- Tránh khách đến thăm (ngoại trừ những thành viên trong gia đình trước đó)

- Dùng khăn giấy che miệng khi ho

[Nguyên nhân] Nguyên nhân hạ máu Natri

Nguồn: Báo Nhân dân, WHO/Europe, WHO in VietNam, MSDManual.