Sáng nay 6-3, Trung ương Đoàn, Quỹ Hỗ trợ tài năng trẻ Việt Nam chính thức công bố top 10 gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu và 10 gương mặt trẻ triển vọng năm 2022. Trong đó ngành Y tế có một gương mặt trẻ đó là TS Trương Thanh Tùng – Viện nghiên cứu tiên tiến Phenikaa
Thành tích của TS Trương Thanh Tùng đến hiện tại: có 40 công bố quốc tế, trong đó, nghiên cứu phát minh thuốc điều trị HIV mới; thuốc điều trị ung thư trúng đích; các công trình phát triển các chất thay thế kháng sinh mới hứa hẹn sẽ cho ra đời các sản phẩm thuốc "Make in Vietnam"; nhà khoa học trẻ (ngoài Mỹ) đầu tiên tại Việt Nam được hội đồng quốc tế bầu trực tiếp là thành viên chính thức (Official full member) của Hiệp hội Khoa học nghiên cứu quốc tế danh giá Sigma Xi 2022; gương mặt trẻ Việt Nam triển vọng 2021; Quả Cầu Vàng 2021; 1 trong 28 nhà khoa học trẻ tiêu biểu thế giới.
Được biết, tiến sĩ Tùng tốt nghiệp ngành dược Trường ĐH Dược Hà Nội. Khi còn là học sinh THPT, anh từng đạt giải nhì môn hóa tỉnh Hải Dương và giải giải 3 môn hóa trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia. Thời sinh viên, Tùng cũng đạt nhiều giải thưởng và bằng khen do có nhiều thành tích xuất sắc trong học tập.
Hình ảnh. TS Trương Thanh Tùng chia sẻ về các nghiên cứu trên chương trình Công nghệ kiến tạo của VTV2
Là một lao động trí thức cao với nhiều bằng cấp tốt, việc định cư ở lại Mỹ với anh Tùng không hề khó. Nhưng anh lại chọn trở về Việt Nam để phát triển và xây dựng đất nước.
Chia sẻ với trang trường THPT chuyên Nguyễn Trãi (Hải Dương) - nơi mà anh đã từng theo học, việc đọc sách và các tài liệu trong nước cũng như nước ngoài đã giúp anh Tùng định hướng rằng bản thân sẽ theo con đường ứng dụng và nghiên cứu chuyên sâu về Dược. "Lúc đầu anh phân vân giữa Dược và Y, nhưng cuối cùng anh chọn Dược vì tâm niệm khi học y mình có thể cứu được số lượng bệnh nhân nhưng khi làm dược mà thành công thì minh sẽ cứu được nhiều người hơn và quan trọng hơn là thuốc mình làm ra có thể phục vụ cộng đồng lớn hơn.”
Trong năm cuối của ĐH, anh đã có một bằng phát minh sáng chế quốc tế được bảo hộ về các chất có khả năng điều trị ung thư trúng đích và là sinh viên đầu tiên của Trường ĐH Dược Hà Nội có công trình nghiên cứu công bố trên tạp chí quốc tế uy tín.
Sau đó, anh Tùng lấy bằng tiến sĩ tại ĐH Copenhagen và nghiên cứu sau tiến sĩ tại ĐH Aarhus (Đan Mạch) rồi sang Mỹ làm trợ lý giáo sư ĐH Pittsburgh. Là một lao động trí thức cao với nhiều bằng cấp tốt, việc định cư ở lại Mỹ và xin việc với anh Tùng không hề khó. Nhưng anh lại chọn trở về Việt Nam để phát triển và xây dựng đất nước. Anh Tùng chia sẻ “Nếu ở lại Mỹ thì anh phải tập trung hướng nghiên cứu, định cư và xin việc luôn; và nếu về nước thì phải về sớm để mình có thể xây dựng được giai đoạn đầu cho nhóm nghiên cứu của mình.
Hình ảnh. Tiến sĩ Trương Thanh Tùng trong thời gian làm trợ lý giáo sư tại ĐH Pittsburgh, Mỹ
Khó khăn với anh khi trở Việt Nam là mặt trang thiết bị của nước mình còn hạn chế so với thế giới. Tình cờ trước khi về nước thì anh có biết đến trường Đại học Phenikaa lúc đó mới thành lập và đang tuyển giảng viên về. Đặc biệt, tập đoàn của họ có những nguồn hỗ trợ cho phòng lab và xây dựng theo nhu cầu của mình để nghiên cứu. Đó cũng là lý do mà anh chọn Phenikaa để làm nơi bắt đầu khi trở về.”
Mặt khác, do sinh sống và làm việc nhiều năm ở nước ngoài nên thời gian đầu về nước anh Tùng gặp nhiều khó khăn khi huy động nguồn tài trợ cho nghiên cứu “Lúc mới trở về nước thì anh còn trẻ, chưa nhận được sự quan tâm nhiều của các bộ, ngành và các quỹ nghiên cứu. Sau một thời gian ổn định khi mọi người biết đến tên tuổi và những công trình nghiên cứu của anh nhiều hơn thì mới có sự ghi nhận và họ sẵn sàng đầu tư cho các nghiên cứu của mình”
Đến nay, tiến sĩ Tùng đã công bố hơn 25 công trình khoa học quốc tế thuộc lĩnh vực y dược, trong đó có nhiều công trình được tiến hành hoàn toàn tại Việt Nam.
Năm 2014, TS Trương Thanh Tùng được cấp bằng sáng chế quốc tế khi tìm ra dẫn chất benzothiazole có khả năng điều trị ung thư trúng đích. Bằng độc quyền được cấp bởi Tổ chức sáng chế châu Âu (EPC). Hiện nhóm nghiên cứu của anh Tùng đang phát triển dẫn chất benzothiazole thành thuốc điều trị. Đây là các khung chất phân tử nhỏ, có thể ức chế các tổ chức gây ra bệnh ung thư. Sự khác biệt của sáng chế này là tìm ra chất có tác dụng mạnh hơn so với thuốc hiện có trên thị trường, chọn lọc trên đích tác dụng hơn và sử dụng với liều lượng thấp hơn.
Việc tìm ra dẫn chất này có thể mang đến một phương pháp điều trị mới an toàn hơn cho bệnh nhân ung thư, đó là điều trị trúng đích. Tức là thuốc chỉ tác dụng chọn lọc trên tác nhân gây ung thư mà không ảnh hưởng đến các tổ chức lành tính khác. Nếu thành công, thuốc có thể không gây nhiều độc tính như các phương pháp điều trị ung thư hiện có. Hiện trên thế giới mới có duy nhất một loại thuốc của Mỹ.
Năm 2021, TS. Trương Thanh Tùng đạt giải thưởng Quả cầu vàng, anh chia sẻ: “Các công trình của tôi và nhóm cho thấy các hoạt chất mới có hoạt tính mạnh, tiềm năng cao và được chủ biên các tạp chí đánh giá cao. Hiện tại, chúng tôi đang thử nghiệm các chất mới để sản xuất và sắp tới sẽ tung ra thị trường những sản phẩm thay thế kháng sinh dùng ngoài da".
Năm 2022, TS. Trương Thanh Tùng nằm trong top 10 gương mặt trẻ tiêu biểu của năm
Nguồn: hoahoctro.tienphong.vn và báo Thanh niên và trang thông tin trường THPT chuyên Nguyễn Trãi - Hải Dương
