Các kết quả nghiên cứu đã cho thấy rằng, trẻ bị sâu răng khi còn nhỏ có nguy cơ bị sâu răng nhiều hơn khi lớn lên. Những chiếc răng sâu ở trẻ luôn là mối lo lắng của các bậc phụ huynh.
Sâu răng có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng gặp nhiều nhất ở trẻ nhỏ. Sâu răng là tình trạng tổn thương mất mô cứng của răng, do quá trình hủy khoáng gây ra bởi vi khuẩn ở mảng bám răng và hình thành các lỗ nhỏ trên răng. Nguyên nhân gây sâu răng là do các yếu tố bao gồm vi khuẩn trong miệng, ăn vặt thường xuyên, sử dụng đồ uống có đường và vệ sinh răng miệng không tốt.
Theo nghiên cứu, sâu răng ở trẻ em (Early Childhood Caries - ECC) rất phổ biến, chiếm tỷ lệ 30 - 50% ở các nước đang phát triển và đến 70% ở các nước phát triển. Người ta còn thấy nếu trẻ bị sâu răng khi nhỏ tuổi sẽ có nguy cơ bị sâu răng khi lớn lên. Vì vậy, phòng ngừa sâu răng sớm ở trẻ sẽ giúp tránh được các vấn đề quan trọng về răng miệng sau này.
Hình ảnh. Sâu răng ở trẻ
Do trẻ nhỏ chưa ý thức được việc vệ sinh răng miệng, nên cha mẹ, người thân hãy chú ý hướng dẫn, giúp trẻ thực hiện các biện pháp phòng ngừa sâu răng ở trẻ.
Những biện pháp phòng ngừa sâu răng ở trẻ bao gồm:
Hướng dẫn vệ sinh răng miệng cho trẻ đúng cách
Tùy theo từng độ tuổi của trẻ, cha mẹ cần có cách chăm sóc phù hợp. Đối với trẻ ngay từ khi mới sinh, sau mỗi bữa ăn và trước khi trẻ đi ngủ, hãy lấy một miếng gạc hoặc vải mềm nhúng nước sạch, lau nhẹ nhàng nướu cho trẻ.
Đối với trẻ lớn hơn từ 1 - 3 tuổi: Dùng bàn chải, kem đánh răng dành cho trẻ nhỏ để vệ sinh răng miệng. Cha mẹ nên giúp đỡ trẻ, khi trẻ thành thạo thì sẽ tự chải răng. Sử dụng chỉ nha khoa khi có vùng tiếp xúc răng (không để trẻ tự thực hiện).
Trẻ từ 3 - 6 tuổi: Để trẻ thực hiện nhưng cần kiểm soát kỹ, lượng kem đánh răng dùng cỡ bằng hạt đậu, dùng chỉ nha khoa, dùng gel dung dịch súc miệng với trẻ có nguy cơ sâu răng cao.
Trẻ từ 6 - 12 tuổi: Bố mẹ theo dõi vùng khó thao tác, sử dụng thuốc phát hiện mảng bám, dùng kem có fluor, dung dịch súc miệng với trẻ có nguy cơ sâu răng cao.
Cha mẹ cần hướng dẫn trẻ đánh răng hàng ngày, nhất là với kem đánh răng có fluor, sẽ giúp ngăn ngừa sâu răng. Đa số trẻ em dưới 8 tuổi không chịu đánh răng đầy đủ. Các bước chải răng đúng cách cho trẻ bao gồm:
- Súc miệng với nước lọc trong khoảng 10 giây để giảm bớt lượng mảng bám còn đọng lại trên răng nướu.
- Rửa sạch bàn chải, rồi lấy một lượng kem đánh răng bằng vừa đủ vào bàn chải của trẻ (khoảng bằng hạt đỗ).
- Đặt bàn chải nằm ngang và nghiêng khoảng 45 độ so với viền nướu, đầu lông bàn chải tiếp xúc với cả răng và nướu. Đánh răng đúng cách cho trẻ với kỹ thuật chải răng từ hàm trên xuống và từ hàm dưới lên, hoặc xoay tròn bàn chải đánh răng. Thực hiện như vậy ở mặt ngoài của răng trước, sau đó đến mặt trong.
- Chải mặt ăn nhai của răng bằng cách đặt bàn chải song song với mặt nhai của răng, tiếp đó chải nhẹ nhàng từ trong ra ngoài. Đừng quên chải lưỡi cho trẻ, vì đây là vị trí có chứa khá nhiều vi khuẩn gây hại.
- Súc miệng lại với nước nhiều lần để đảm bảo hết hoàn toàn kem đánh răng trong miệng. Sau đó rửa sạch bàn chải, vẩy khô rồi cắm phần lông bàn chải hướng lên trên, phần tay cầm ở dưới. Ở bước này, bố mẹ cần lưu ý nhắc nhở trẻ nhổ bọt kem đánh răng ra ngoài, vì trẻ nhỏ rất dễ nhầm lẫn giữa việc nuốt và nhổ kem đánh răng.
Hình ảnh. Hướng dẫn trẻ đánh răng.
Cần có chế độ ăn uống đầy đủ, khoa học
Chế độ ăn uống có ảnh hưởng rất lớn đến việc phòng ngừa sâu răng ở trẻ hiệu quả. Nên bổ sung cho trẻ đầy đủ các loại vitamin A, C, D... để giúp răng phát triển khỏe mạnh. Khuyến khích trẻ ăn nhiều chất xơ, vì những sợi xơ cùng với nước bọt sẽ giúp làm sạch các mảnh vụn thức ăn thừa trong kẽ răng.
Bên cạnh đó, không nên cho trẻ ăn nhiều thức ăn chứa đường, cần giảm số lần ăn các chất có đường, các thức uống, đồ ăn ngọt, đặc biệt vào buổi tối. Đối với trẻ có nguy cơ cao bị sâu răng, cần tránh cho dùng các loại bánh snack giữa các bữa ăn.
Ngoài tốt cho sức khỏe răng miệng, tăng cường sử dụng thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất… sẽ tốt cho nướu.
Cần cho trẻ khám răng định kỳ
Khi trẻ mọc những chiếc răng sữa đầu tiên từ 1 - 2 tuổi, cha mẹ nên cho trẻ đi khám răng. Nếu các bác sĩ nha khoa thấy trẻ có biểu hiện sâu răng sớm, sẽ trám bít hố rãnh bằng chất liệu chuyên dụng. Điều này được ghi nhận là có hiệu quả phòng ngừa sâu răng ở trẻ ở các răng cối sữa và răng cối vĩnh viễn. Trám bít hố rãnh có hiệu quả nhất khi đặt ngay sau khi các răng vừa mới mọc (trẻ 1 - 2 tuổi) và cho các trường hợp răng cối có khe sâu hay rãnh sâu.
Hình ảnh. Đưa trẻ đến cơ sở y tế có chuyên khoa để được khám răng định kỳ 6 tháng/lần.
Ngoài ra, cha mẹ cũng nên đưa trẻ đến cơ sở y tế có chuyên khoa để được khám răng định kỳ 6 tháng/lần. Tại đây trẻ sẽ được bác sĩ kiểm tra răng miệng.
Lưu ý: Để phòng ngừa sâu răng cho trẻ, cha mẹ cần lưu ý hình thành thói quen và giám sát việc vệ sinh cho trẻ. Thay bàn chải mỗi 3 tháng/lần hoặc khi lông bàn chải có hiện tượng cứng. Chọn kem đánh răng phù hợp dành cho trẻ cũng là cách phòng ngừa sâu răng cho trẻ.
Theo WHO, vệ sinh răng miệng tốt sẽ làm giảm tỷ lệ sâu răng tới 50%. Vì vậy, cha mẹ hãy giúp trẻ và hướng dẫn trẻ vệ sinh hàng ngày, ngay từ khi trẻ bắt đầu mọc chiếc răng đầu tiên để phòng ngừa sâu răng ở trẻ.
Nguồn: Báo sức khoẻ và đời sống
