Hóc dị vật đường thở ở trẻ em là một tình huống có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Vì thế, để kịp thời "giành người từ tay tử thần", mỗi người trong chúng ta cần biết các bước tiến hành khi sơ cứu khi trẻ hóc dị vật đường thở. 

Các bước xử lí hóc dị vật đường thở ở trẻ em

Trẻ sơ sinh và nhũ nhi (dưới 1 tuổi)

Đối với trẻ sơ sinh và nhũ nhi  thì dùng thủ thuật vỗ lưng ấn ngực. Do có nguy cơ gây chấn thương nội tạng, đối với trẻ sơ sinh và nhũ nhi không được dùng thủ thuật Heimlich mà phải dùng thủ thuật vỗ lưng ấn ngực.

Các bước tiến hành bao gồm: Đặt trẻ nằm sấp dọc theo cánh tay cấp cứu viên, đầu thấp. Người cấp cứu đặt tay dọc lên đùi mình và dùng gót bàn tay còn lại vỗ nhẹ và nhanh 5 cái lên lưng trẻ vùng giữa hai xương bả vai. Nếu dị vật không bật ra, lật ngược trẻ lại, đặt nằm dọc trên đùi ở tư thế đầu thấp sau đó ấn ngực 5 lần tại vị trí ép tim với tần suất 1 lần/giây.

Lưu ý, phải làm sạch đường thở giữa các lần vỗ lưng ấn ngực. Bên cạnh đó cần quan sát khoang miệng, dùng tay lấy dị vật nếu nhìn thấy, không dùng ngón tay đưa sâu để lấy dị vật. Sau mỗi động tác làm sạch đường thở, xác định theo dị vật đã được tống ra chưa và đường thở đã được giải phóng chưa, nếu chưa được lặp lại trình tự các động tác thích hợp tới khi thành công.

Trẻ trên 1 tuổi

 Với trẻ em trên 1 tuổi thì xử lí bằng thủ thuật Heimlich.

Ở trẻ còn tỉnh, dùng thủ thuật Heimlich tư thế đứng. 

Các bước tiến hành bao gồm: cấp cứu viên đứng sau lưng trẻ. Sau đó, vòng 2 tay ra trước, quàng lấy bụng người bệnh. Đặt 1 nắm tay vùng thượng vị ngay đầu dưới xương ức, bàn tay kia đặt chồng lên. Tiếp theo, giật tay lên thật mạnh và đột ngột ấn mạnh nhanh 5 lần theo hướng từ trước ra sau, từ dưới lên. Động tác này phải thực hiện dứt khoát và không đè ép vào lồng ngực thì mới có hiệu quả.

.Ở trẻ hôn mê thì dùng thủ thuật Heimlich tư thế nằm.

Các bước tiến hành như sau: đặt trẻ nằm ngửa trên nền đất hoặc ván cứng. Cấp cứu viên quỳ gối, hai đầu gối đặt mé ngoài gối của nạn nhân. Sau đó đặt 2 bàn tay chồng lên nhau, đặt gót bàn tay lên vùng dưới xương ức trẻ. Tiếp theo, đột ngột ấn mạnh và nhanh 5 lần theo hướng từ trước ra sau.

Lưu ý, khi dị vật ra khỏi họng và nằm tại miệng trẻ, cần lấy vật này ra một cách thận trọng, tránh để dị vật tụt vào họng trở lại. Sau đó, hãy kiểm tra phổi, bụng, mở miệng dùng đè lưỡi, gắp dị vật nếu nhìn thấy, không dùng tay móc dị vật nếu không thấy. Có thể dùng kìm magill để gắp dị vật sau hầu. Thông khí nếu người bệnh giảm tri giác và lặp lại các bước nếu cần. Nếu đường thở tắc nghẽn hoàn toàn và không thông khí được bằng mask hoặc nội khí quản, cân nhắc chọc nhẫn giáp và mở khí quản.

 Chú ý, tránh chổng đầu bé xuống hay móc họng trẻ bởi càng tăng thêm nguy hiểm và có thể làm dị vật càng rơi sâu vào trong đường thở.

Nguồn: Ths. Bs. Nguyễn Hữu Nhân – trưởng khoa cấp cứu Bệnh viện Nhi Đồng thành phố.