Khoa Bệnh lây đường hô hấp và Hồi sức thuộc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 tiếp nhận bệnh nhân nam (47 tuổi, ngụ tại Bắc Ninh) nhập viện với chẩn đoán uốn ván ngoại khoa giai đoạn toàn phát mức độ nặng.
Trước ngày nhập viện 3 ngày, do bất cẩn trong lúc lao động, người bệnh bị vết thương nhỏ tại ngón 1, bàn tay trái do bị lưỡi cưa cắt. Vì chủ quan, người bệnh chỉ xử trí vết thương tại chỗ, không tiêm huyết thanh kháng uốn ván (SAT). Sau đó, bệnh nhân nhập viện trong tình trạng sốt, mệt nhiều, khít hàm, nói khó, khó nuốt, đau và tăng trương lực cơ vùng gáy, lưng, bụng, bí tiểu, vết thương ngón 1 bàn tay trái có ít mủ và giả mạc.
Tại đây, bệnh nhân nam được chẩn đoán uốn ván ngoại khoa, tiên lượng rất nặng và phức tạp do có thời gian ủ bệnh ngắn. Các bác sĩ đã nhanh chóng xử trí cấp cứu và điều trị: xử trí vết thương tại chỗ, tiêm huyết thanh kháng độc tố uốn ván SAT, kháng sinh chống vi khuẩn uốn ván, kiểm soát tình trạng tăng trương lực cơ và cơn co giật bằng thuốc an thần, giãn cơ, chống co giật, kiểm soát hô hấp.
Vi khuẩn uốn ván dưới kính hiển vi. Nguồn ảnh: Báo Đời sống và Sức khỏe.
Qua 1 ngày điều trị, người bệnh có biểu hiện khó thở, tăng tiết đờm dãi nhiều, trương lực cơ toàn thân tăng, các cơn co giật gồng cứng toàn thân xuất hiện. Bệnh nhân nhanh chóng được đặt ống nội khí quản, thở máy và sau đó được mở khí quản để kiểm soát chức năng hô hấp; tiếp tục điều chỉnh liều lượng thuốc an thần, giãn cơ, chống co giật phù hợp với tình trạng bệnh. Ngoài ra, còn được đặt catheter tĩnh mạch trung tâm để nuôi dưỡng, kết hợp với các biện pháp điều trị hồi sức tích cực, chăm sóc toàn diện khác.
Sau 12 ngày thở máy, bệnh nhân đã cai được máy thở, sau đó tự thở oxy qua lỗ mở khí quản; liều thuốc an thần, giãn cơ, chống co giật giảm dần tương ứng với tình trạng tăng trương lực cơ giảm dần và cơn gồng cứng xuất hiện thưa dần; vết thương ngón tay đã liền miệng, khô, sạch. Sau 1 tháng điều trị tích cực, bệnh nhân đã tỉnh táo, tự thở, hết cơn co giật, trương lực cơ mềm, người bệnh tự ăn uống sinh hoạt như bình thường, không để lại di chứng.
TS. Vũ Viết Sáng, Chủ nhiệm khoa Bệnh lây đường hô hấp và Hồi sức, Viện Lâm sàng các bệnh Truyền nhiễm, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, tất cả mọi người (người lớn và trẻ em) đều cần được tiêm phòng uốn ván, đặc biệt là những người có nguy cơ mắc bệnh cao như: phụ nữ có thai; người làm ruộng, vườn; người làm việc ở trang trại, các nông trường chăn nuôi gia súc gia cầm; người dọn vệ sinh cống rãnh, chuồng trại; công nhân xây dựng công trình; người làm kỹ thuật tiếp xúc với vật sắc nhọn; bộ đội và thanh niên xung phong.
Dấu hiệu nhận biết bệnh uốn ván
- Tê lưỡi, cứng cơ hàm là dấu hiệu đầu tiên của bệnh uốn ván.
- Cứng cổ, khó nuốt, co cứng cơ bụng (lưng cong cứng, ưỡn ngược ra sau như cái đòn gánh).
- Cơ co thắt, vã mồ hôi, sốt.
- Trẻ sơ sinh bị uốn ván sơ sinh vẫn bú và khóc bình thường trong 2 ngày đầu sau sinh (bệnh xuất hiện vào ngày thứ 3 đến ngày thứ 28 sau khi sinh) sau đó không bú được, co cứng, co giật, hầu hết trẻ thường tử vong.
Lưu ý:
- Thời gian ủ bệnh thường trong khoảng 3 đến 10 ngày nhưng cũng có thể tới 3 tuần.
- Thời gian ủ bệnh càng ngắn thì nguy cơ tử vong càng cao.
Cách phòng ngừa bệnh uốn ván
- Để phòng bệnh uốn ván sơ sinh, trẻ nhỏ tiêm vắc xin DPT hoặc DT.
- Người lớn cần tiêm Td/UV.
- Tiêm vắc xin uốn ván cho phụ nữ có thai để phòng uốn ván cho mẹ và uốn ván sơ sinh cho con.
- Xử lý sạch vết thương ngay sau khi bị trầy xước, đâm vào đinh, sắt,… sau đó đến bệnh viện để khám và điều trị đề phòng uốn ván.
- Giữ vệ sinh sạch sẽ vết thương tránh nhiễm trùng đề phòng hoại tử.
- Những người đã mắc uốn ván không có miễn dịch tự nhiên cần phải tiêm chủng.
Nguồn: Báo Nhân dân.
