Bệnh dại là một trong những bệnh lâu đời và nguy hiểm. Tuy vậy, vẫn còn nhiều lầm tưởng về loại bệnh này như: “vết thương chảy máu mới gây dại”, “chó mèo đã tiêm phòng thì an toàn”...

> Trà Cổ - thiên đường nghỉ mát dành cho dân Y miền Bắc

Bệnh dại là gì?

Bệnh dại là bệnh nhiễm vi rút cấp tính của hệ thống thần kinh Trung ương từ động vật lây sang người bởi chất tiết, thông thường là nước bọt bị nhiễm vi rút dại. 

Hầu hết các trường hợp phơi nhiễm với bệnh dại đều qua vết cắn, vết liếm của động vật mắc bệnh dại, đôi khi có thể bị nhiễm qua đường tiếp xúc như hít phải khí dung hoặc ghép tổ chức mới bị nhiễm vi rút dại. Khi đã lên cơn dại, kể cả động vật và người đều dẫn đến tử vong.

Tác nhân gây bệnh là vi rút dại (Rhabdovirus) thuộc họ Rhabdoviridae, giống Lyssavirus.

Những lầm tưởng nguy hiểm tính mạng về bệnh dại

Ngày 5.10.2022, bác sĩ Nguyễn Ngọc Anh Tuấn, Viện Pasteur TP HCM, trong  tọa đàm về bệnh dại do Hội Y học dự phòng Việt Nam, nêu ra một số ngộ nhận thường gặp của người dân về xử trí phòng dại. 

“Chó, mèo tiêm phòng dại thì an toàn” 

Hiện tại vẫn chưa đủ dữ kiện khẳng định chó, mèo đã tiêm phòng thì không bị bệnh dại, chỉ là nguy cơ thấp hơn so với không tiêm phòng. Chính vì thế, dù vật nuôi được tiêm phòng, người bị phơi nhiễm vẫn điều trị dự phòng và tiêm ngừa đầy đủ. 

Đặc biệt, cần chú ý những trường hợp bị chó, mèo cắn ở vị trí nguy hiểm như vùng đầu, mặt, cổ... Ở những vị trí này, virus dại dễ tấn công vào hệ thần kinh trung ương, từ đó có thể gây tử vong nhanh chóng.

"Chó, mèo nhà hoặc chó con cắn thì không cần chích ngừa"

Một lầm tưởng tiếp theo về bệnh dại chính là chó, mèo nhà hoặc chó con cắn thì sẽ không cần chích ngừa. Trên thực tế, vật nuôi trong nhà hay chó con cũng có khả năng bị dại. 

Thời kỳ lây truyền ở chó nhà là từ 3 đến 7 ngày (tối đa 10 ngày) trước khi chó có triệu chứng dại và trong suốt thời kỳ phát bệnh. Do đó, ngay cả khi chó, mèo nhà cào, cắn và liếm vào vết thương thì cũng cần đi tiêm phòng dại.

"Chỉ vết thương chảy máu mới có khả năng gây bệnh dại"

Virus dại thường tồn tại trong nước bọt của động vật. Bệnh có thể lây truyền qua vết cắn hoặc vết cào, liếm của động vật (bị dại). Vì vậy, dù không chảy máu cũng có khả năng gây dại và cần được điều trị dự phòng.

"Vaccine dại gây mất trí nhớ, ảnh hưởng thần kinh"

Rất nhiều người vẫn còn truyền tai nhau rằng tiêm vaccine dại sẽ gây mất trí nhất hoặc ảnh hưởng đến thần kinh. Hiện tại, vaccine phòng dại là vaccine thế hệ mới, được chiết xuất từ tế bào thận khỉ hoặc tế bào lưỡng bội người, tế bào vero tinh khiết. Virus dại đã được bất hoạt với quy trình sản xuất chặt chẽ, không tác dụng phụ lên hệ thần kinh như vaccine cũ, nên người dân không lo lắng.

Bác sĩ lưu ý, khi bị chó, mèo cắn, cào, liếm... cần rửa liên tục vết thương bằng nước và xà phòng 15 phút, sau đó sát khuẩn cồn 70 độ (hoặc cồn iốt). Hạn chế làm dập vết thương, không băng kín. Đến ngay điểm tiêm chủng để được bác sĩ tư vấn, chỉ định tiêm phòng. Không dùng thuốc nam, không nhờ thầy lang chữa bệnh.

Nguồn: Cục Y tế Dự phòng; Báo VNExpress. 

> Muốn thực hiện dịch vụ tư vấn về kỹ thuật trang thiết bị y tế cần điều kiện gì?